ΚΡΗΤΙΚΟΙ

1.

ΣΤΑΥΡΟΣ Ι. ΚΕΛΑΪΔΗΣ (1884-1964)

2.

ΓΙΑΝΝΗΣ ΕΜΜ. ΚΕΛΑΪΔΗΣ (1883-1958)

3.


4.


5.


6.


7.


8.


9.


10.


11.


12.

Ο ΠΑΥΛΟΣ ΒΛΑΣΤΟΣ ΣΤΗ ΔΙΚΗ ΤΩΝ ΦΟΝΙΑΔΩΝ ΤΟΥ ΛΙΑΠΗ

Στη δίκη των δολοφόνων του Σήφη Λιαπη προσέτρεξαν ως μάρτυρες κατηγορίας των φονιάδων και υπεράσπισης της μνήμης του παλληκαριού, σχεδόν όλοι οι ευυπόληπτοι Κρητικοί της Αθήνας και του Πειραιά. Ανάμεσά τους ήταν και ο φλογερός πατριώτης και διακεκριμένος λόγιος Παύλος Βλαστός.



Τα Πρακτικά της Δίκης κυκλοφόρησαν σε βιβλίο:



από το οποίο παίρνομε την κατάθεση του Βλαστού.

Διαβάστε την, πατώντας πάνω στις εικόνες των σελίδων:

Ο ΠΑΥΛΟΣ ΒΛΑΣΤΟΣ ΓΙΑ ΕΝΑ ΜΝΗΜΕΙΟ ΣΤΑ ΧΑΝΙΑ

Άρθρο του Παύλου Βλαστού για κάποιο μνημείο των Χανίων, δημοσιευμένο στην εφημερίδα ΝΕΟΣ ΡΑΔΑΜΑΝΘΥΣ (Ρεθύμνου)


Φύλλο 178 / 6 - 9 - 1884

Ο ΠΑΥΛΟΣ ΒΛΑΣΤΟΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΒΕΝΕΤΟΚΡΗΤΙΚΟ ΠΟΛΕΜΟ

Ο Ρεθεμνιώτης λόγιος Παύλος Βλαστός εδημοσίευσε το 1883 στην εφημερίδα ΝΕΟΣ ΡΑΔΑΜΑΝΘΥΣ (Ρεθύμνου) ένα άρθρο με ιστορικά στοιχεία για τον Βενετοκρητικό Πόλεμο, προκειμένου νά αντικρούσει τους ισχυρισμούς Τουρκοκρητικών Βουλευτών ότι οι Κρητικοί κάλεσαν τους Τούρκους γιανά διώξουν τους Βενετούς από την Κρήτη.

Έπεται το άρθρο σε συνέχειες (φωτογραφίες από τα φύλλα της εφημερίδας που βρίσκεται στη Βιβλιοθήκη της Βουλής):



Φύλλο 116 / 11 - 6 - 1883


Φύλλο 117 / 18 - 6 - 1883




Φύλλο 118 / 25 - 6 - 1883


Φύλλο 119 / 2 - 7 - 1883


Φύλλο 120 / 9 - 7 - 1883


Φύλλο 121 / 16 - 7 - 1883


Φύλλο 122 / 23 - 7 - 1883

ΚΑΤΑΔΙΩΞΗ ΤΟΥ ΛΙΑΠΗ ΑΠΟ ΤΗΝ ΧΩΡΟΦΥΛΑΚΗ (1883)

Μια αναφορά για την καταδίωξη των αδελφών Λιάπη και του θείου των, που δημοσιεύτηκε στην χανιώτικη εφημερίδα: ΠΑΤΡΙΣ #90 (10 Σεπτ. 1883) [Δες τη δημοσίευση, από το σώμα της εφημερίδας στη Βιβλιοθήκη της Βουλής, ΕΔΩ]

Εξοχώτατε,

Λαβών εντολήν παρά της Υμετέρας Εξοχότητος όπως μετά του ταγματάρχου της Διοικήσεως Σφακίων Βαχρή αγά ενεργήσω περιοδείαν εις Σφακία προς σύλληψιν των φυγοδικούντων φονέων Λιάπηδων, μετέβην εις Σφακία την 19ην του μηνός Αυγούστου ε.ε. ένθα αφίχθη και ο ταγματάρχης Σφακίων Βαχρή αγάς. Παραλαβόντες δε την εκείσε αστυνομικήν δύναμιν ηρξάμεθα της περιοδείας μας εις πολλάς και διαφόρους θέσεις της επαρχίας Σφακίων, την 24ην δε του μηνός τούτου συνεννοηθείς μετά του ταγματάρχου Βαχρή απεφασίσαμεν όπως περιοδεύσωμεν προς τα όρη τα πέραν του χωρίου Καλλικράτους της επαρχίας Σφακίων και ωρίσαμεν ημέραν της εκείσε περιοδείας μας την 27ην του αυτού μηνός. Ιδόντες όμως ότι ο αριθμός των υφ΄ημάς χωροφυλάκων δεν είναι επαρκής και η έκτασις επί της οποίας απεφασίσαμεν περιοδείαν μεγάλη, προσεκαλέσαμεν την συνδρομήν των λοχαγών Αγίου Βασιλείου Ιωαν. Τσουδερού και Ρεθύμνης Ανδρέου Πολογιαννάκη και διετάξαμεν τον μεν Ιωάν. Τσουδερόν όπως καταλάβη τας θέσεις Τσιλήβδικα, Πευκιά και Φοινικιά, τον δε Ανδρέαν Πολογιαννάκην όπως καταλάβη το όρος Αγίου Πνεύματος το συνορεύον τας επαρχίας Άγιον Βασίλειον Σφακία και Ρέθυμνον. Ο δε ταγματάρχης Βαχρή αγάς μετά του διοικητικού αστυνόμου Αποκορώνου Ιωσ. Φραγκιαδάκη και του υπολοχαγού του λόχου Σφακίων Ιωαν. Ζαχαριά κατέλαβε τα χωρία Πατσιανόν και Καψοδάσος των Σφακίων μέχρι του χωρίου Ροδάκινον της επαρχίας Αγίου Βασιλείου και εγώ με τους υπολοχαγούς Εμμ. Βουγιούκαλη και Μάρκον Πετρογιαννάκη και με τον μεταβατικόν Σφακίων Μανούσον Μπολιώτην κατέλαβον κατά την τρίτην ώραν της νυκτός εκείνης το όρος Περυσινάκι, τα ανατολικά όρη του χωρίου Καλλικράτους και την θέσιν Αλωνάκια μέχρι της κορυφής της θέσεως Σπήλιος Λάκκον, ην κατέλαβε ο λοχαγός Ανδρέας Πολογιαννάκης. Φρουρούντες δ΄άπαντες καθ' όλην την νύκτα εκείνην τας θέσεις των ως είχον παραγγελθή, κατά την ανατολήν του ηλίου της επιούσης 28ης Αυγούστου ε.ε. ημέραν Κυριακήν μετέβησαν οι φυγόδικοι φονείς Νικόλαος και Ιωσήφ Λιαπάκια μετά του ετέρου φυγοδίκου θείου των Νικολάου Κουγιουλούρη ή Σηφαλουδάκη εις την δεξαμενήν των αδελφών Γαρουφαλήδων πλησίον της οποίας εφρούρει ο υπολοχαγός Εμμ. Βουγιουκαλάκης αφ' ης λαβόντες ύδωρ ανεχώρησαν οδηγούμενοι προς την φάραγγαν του χωρίου Σκαλωτής, παρακολουθούμενοι δε υπό των χωροφυλάκων, πλησίον του ρηθέντος φάραγγος, ώρμησαν όπως τους συλλάβωσιν, αλλ΄ούτοι αντιστάντες επυροβόλησαν κατ΄αυτών και ιδίως κατά τινος δεκανέως Χριστοδούλου Τζαρδάκη ονομαζομένου, ευτυχώς όμως ουδένα τούτων ετραυμάτισαν, ότε οι χωροφύλακες ελθόντες εις θέσιν αμύνης επυροβόλησαν κατ΄αυτών φονεύσαντες τον περιβόητον φονέα του Λεωνίδα Τσιριντανάκη Νικόλαον Λιαπάκην, όστις και πρό τινων χρόνων είχε φονεύσει διά πυροβόλου όπλου εκεί πλησίον τον Ιωάννην Γούμενον κάτοικον του χωρίου Αργουλέ Σφακίων, οι δε λοιποί κατώρθωσαν να διαφύγωσι, πληροφορούμεθα όμως ήδη ότι ετραυματίσθη και ο Νικόλαος Κουγιουλούρης ελαφρώς.
Εδόθησαν δε αυστηραί διαταγαί προς άπαντας τους αξιωματικούς των διαφόρων επαρχιών του τμήματος όπως καταβάλλωσι μεγάλας προσπαθείας περί της συλλήψεως τούτων, οίτινες ελπίζομεν ότι συλληφθήσονται ταχέως.

Χανίοις τη 31η Αυγούστου 1883

Διατελώ της Υμετέρας Εξοχότητος ευπειθέσταος

Ο Ταγματάρχης Χανίων

Ν. Χριστοδουλάκης

Σημείωση: Έχω κάνει ορισμένες διορθώσεις τυπογραφικών λαθών.

ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΙΩΣΗΦ ΛΙΑΠΗ - 2

Ένα τραγούδι για τον Λιάπη, που δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα ΙΡΙΣ του Βουκουρεστίου κι αναδημοσιεύτηκε στη εφημερίδα ΛΕΥΚΑ ΟΡΗ #7 (17 Αυγ. 1894) [Δες τη δημοσίευση, από το σώμα της εφημερίδας στη Βιβλιοθήκη της Βουλής, ΕΔΩ]

Λιάπη, λιοντάρι ατρόμητο της Κρήτης ξακουσμένο,
Λιάπη, καμάρι μας κρυφό, παιδί αντρειωμένο,
κορμί γεμάτο λεβεντιά, γεμάτο από χάρη,
σαν του Μαγιού το δροσερό και τρυφερό χορτάρι.
Τους Τούρκους κατετρόμαζες με μόνο τ' όνομά σου,
προτού προβάλλεις να σε δουν ζωσμένο τ' άρματά σου,
Με τ' αλαφρό σου το σπαθί στο μάλαμα ντυμένο,
και το βαρύ τουφέκι σου στ' ασήμι βουτημένο.
Παράμερα η μανούλα σου σ' έχασε η καημένη,
χύνει ποτάμια δάκρυα, αχ! τη δυστυχισμένη.
Τρέχει δεξιά, τρέχει ζερβά, φωνάζει νύχτα - μέρα,
Λιάπη! παιδί μου, πρόφτασε γιατ' άρχισε η φοβέρα.
Κάμε φτερά και πέταξε στο Κρητικό το χώμα,
να σώσεις τη μανούλα σου απ' του θεριού το στόμα.
Με την ευχή της Παναγιάς αυτό να θανατώσεις,
και τη γαλάζια του Σταυρού Σημαία να σηκώσεις.
Σε χάσανε τ' αδέρφια σου βγαίνουν αρματωμένα,
παίρνουν τους κάμπους, τα βουνά, μα στέκουν λυπημένα.
Γιατί φωνή ακούστηκε να λέει συναχθείτε,
τον Λιάπη εσκοτώσανε, στα μαύρα φορεθείτε.
Κατάρα νά 'χει ο φονιάς, η γη να μην τον λυώσει,
το αίμα οπού έχυσε, μ' αίμα να το πληρώσει.
Την κεφαλή του δήμιος να κόψει με το χέρι,
να του τρυπήσει την καρδιά φαρμακερό μαχαίρι.
Γυρίζουν τα λιοντόκαρδα με μάτια δακρυσμένα,
Στην Εκκλησιά πηγαίνουνε, πέφτουν γονατισμένα.
Την προσευχή τους κάνουνε μ' ευλάβεια κι αγάπη,
για την ψυχή του ανδρείου των και ζηλεμένου Λιάπη.

ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΙΩΣΗΦ ΛΙΑΠΗ - 1

Ο Ιωσήφ Λιάπης, εφημερίδα "Το Άστυ", 4/5/1891 [Συλλογή Γενναδείου Βιβλιοθήκης]


Το 1894 κυκλοφόρησε ένα φυλλάδιο με διάφορα ποιήματα (ρίμες), με πρώτο ένα για την κηδεία του Σφακιανού δολοφονημένου αγωνιστή Ιωσήφ Λιάπη. Δεν έχει ποιητική αξία, φανερώνει όμως την απήχηση που είχε ο άδικος θάνατος του παλληκαριού.

Το φυλλάδιο απόκειται στη Βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου Κρήτης και είναι διαθέσιμο από ΕΔΩ

Το εξώφυλλο του φυλλαδίου και οι σελίδες με το τραγούδι για τον Λιάπη:













Άλλα βιβλία με Τραγούδια για τον Λιάπη (αποκείμενα στη βιβλιοθήκη Γεωργίου Π. Εκκεκάκη, Ρέθυμνο):

Βιογραφία του Ήρωος των Κρητικών Αγώνων Ιωσήφ Λιάπη μετά Διαφόρων Ποιημάτων. Υπό Μ.Ν. Αργυρίου και Ι.Κ. Ρουμπέν. Αλεξάνδρεια, Εκ του Τυπογραφείου - Βιβλιοπωλείου Ε. Γκίμπελ, 1894.

Οι εν Κρήτη Αγώνες και Ανδραγαθήματα του Ήρωος Ιωσήφ Λιάπη. Υπό Γ. Φραγκάκη και Κ. Καψαλάκη. Εν Καίρω, Τυπογραφείον Βαφειάδου και Πολίτου, 1895.

Επίσης έχουν δημοσιευτεί σε διάφορες συλλογές Κρητικών Τραγουδιών παραλλαγές του Τραγουδιού του Λιάπη (Μαθιουδάκη, Σπανδωνίδη κλπ.). Θα τα παρουσιάσομε σε άλλη ανάρτηση.

Αναζητώντας τα ίχνη του Εμμ. Βαρδίδη

Ο Εμμανουήλ Βαρδίδης ήταν Σφακιανός (από το Μουρί Σφακίων) αγωνιστής και συγγραφέας. Ο γιος του Θεοδόσης Βαρδίδης δημοσίευσε στο περιοδικό ΚΡΗΤΗ ένα άρθρο με τίτλο Αναζητώντας τα ίχνη του πατέρα μου (ΚΡΗΤΗ, #26 (Ιανουάριος 1976, σελ. 48-49 και #29 (Απρίλιος 1976), σελ. 43-45)

Το άρθρο του Θ. Βαρδίδη.

Το πρώτο μέρος:





Το δεύτερο μέρος:

Π. Νικολαΐδου, Ιστορική και Κριτική Σύνοψις των εν Κρήτη διατρεξάντων

Ιστορική και Κριτική Σύνοψις των εν Κρήτη διατρεξάντων από της πτώσεως του πρώτου διοικητού ταύτης ιππέως Αφεντούλιεφ, μέχρι της σήμερον .... Συντεθείσα υπό του Π. Νικολαΐδου .... Μεσολόγγιον Εκ της Τυπογραφίας Δημ. Μεσθενέως 1824.

Φωτοτυπική επανέκδοση, Ιστορική και Εθνολογική Εταιρεία της Ελλάδος, Αθήνα, 1971


ΕΞΩΦΥΛΛΟ


ΣΕΛΙΔΑ ΤΙΤΛΟΥ

Έπονται οι σελίδες του βιβλίου:

ΑΡΧΕΙΟ ΑΝΑΓΝΩΣΤΗ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΥ ΣΤΟ Ε.Λ.Ι.Α.

Τίτλος: ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΥ, ΑΝΑΓΝΩΣΤΗΣ Κωδ.αναγν: αρ.comp. 476

Ημερ. παραγ: 1820 - 1892 Μέγεθος: 1 φάκελος

Παραγωγός (-οί): Αναγνώστης Παναγιώτου και Γεώργιος Παπουτσάκης.

Βιογραφικό σημείωμα:
ΟΑναγνώστης Παναγιώτου ή Παναγιωτάκης ή Πω(ο)λίδης (Σφακιά ca 1790 - ca 1870), υπήρξε αγωνιστής της Επανάστασης του 1821 στην Κρήτη. Έλαβε μέρος σε πολλές μάχες, μαζί με κορυφαίους πρωταγωνιστές της Επανάστασης όπως ο Βασίλειος Χάλης, ο Γεώργιος Δασκαλάκης κ.ά. Μετά το θάνατο του Δασκαλάκη στο Σέλινο, του προτάθηκε η γενική αρχηγία των επιχειρήσεων, θέση την οποία αρνήθηκε. Το 1828 του ανατέθηκε η είσπραξη των φόρων - προστίμων από τους πειρατές της Γραμβούσας. Διετέλεσε Γενικός Καπετάνιος, πρώτο μέλος της προσωρινής Δημογεροντίας των ανατολικών επαρχιών του Μεγάλου Κά-στρου ενώ τον Οκτώβριο του 1830 ο Νικόλαος Ρενιέρης του ανέθεσε την συγκρότηση επιτροπής από «φρονίμους» για να διαπραγματευτεί στην Κωνσταντινούπολη τους όρους συμβιβασμού. Μεγάλη υπήρξε η οικονομική του συνεισφορά στον Αγώνα.
Mετά την Επανάσταση έμεινε για λίγο στην Ύδρα και το Ναύπλιο και τελικά εγκαταστάθηκε μόνιμα στη Μήλο. Το 1839 τιμήθηκε με τον τίτλο του ταγματάρχη της Βασιλικής Φάλαγγος.
Ο Ιωάννης Παναγιώτου ήταν αδελφός του Αναγνώστη και έλαβε μέρος στις πολεμικές επιχειρήσεις του Αγώνα.

Ιστορικό διατήρησης / διαδικασία πρόσκτησης:
Το αρχείο του Παναγιώτου ανήκε σε έναν Αλεξανδρινό και κάποια στιγμή βρέθηκε στα χέ-ρια του Γεωργίου Παπουτσάκη. Εξ’ αιτίας του τρόπου συγκρότησής του υπάρχουν και έγ-γραφα που έχουν σχέση με Αιγυπτιώτες. Αποκτήθηκε από το Ε.Λ.Ι.Α. με αγορά.

Περιεχόμενο

Παρουσίαση περιεχομένου:
Το υλικό του αρχείου αφορά την Επανάσταση του 1821 στην Κρήτη. Περιέχει στρατιωτικές διαταγές, αποδείξεις, επιστολές, συμβολαιογραφικά και δικαστικά έγγραφα, αποφάσεις συ-νελεύσεων κ.ά. σε μορφή πρωτοτύπων ή επικυρωμένων αντιγράφων. Τα έγγραφα υπογρά-φουν πολλοί γνωστοί και σημαντικοί πρωταγωνιστές του Κρητικού Αγώνα: Μιχαήλ Κομνη-νός Αφεντούλιεφ, Νικόλαος Οικονόμου, Βασίλειος Χάλης, Ανδρέας Φασούλης, Εμμανουήλ Τομπάζης, Φρειδερίκος Ράινεκ, Νικόλαος Ρενιέρης, Γεώργιος Καλλέργης, Κωνσταντίνος Χριστοδουλίδη. Σημαντικό είναι εξάλλου το γεγονός ότι από το αρχείο αυτό αντλούμε πληροφορίες για τον Αναγνώστη Παναγιώτου, που υπήρξε μια σημαντική μορφή της Επαναστασης. (Βλέπε επισυναπτόμενη αναλυτική περιγραφή).


Σύστημα ταξινόμησης: Το αρχείο είναι ταξινομημένο κατά πρόσωπα.

Συμπληρωματικές πηγές

Ε.Λ.Ι.Α.: Υλικό για την Επανάσταση του 1821 στην Κρήτη, αν και μικρότερου όγκου, περιέχουν επίσης τα αρχεία του Εμμανουήλ Βερνάρδου Κρητός και του Εμμανουήλ Βιβιλάκη. Το σύνολο του υλικού που βρίσκεται στα δύο αρχεία, μαζί με το αρχείο του Νικολάου Ταζεδάκη και μέρος των αρχείων Στεφάνου Σκουλούδη, Σπυρίδωνα Σίμου, Τιμολέοντος Βάσου και Ξενοφώντα Βαλαωρίτη, μας παρέχει σημαντικές πληροφορίες για τις κρητικές επαναστάσεις στη διάρκεια του 19ου αιώνα.

ΑΡΧΕΙΟ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΥ ΑΝΑΓΝΩΣΤΗ
ΦΑΚΕΛΟΣ 1 ΑΡΧΕΙΟ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΥ - ΠΑΠΟΥΤΣΑΚΗ (1822-1892)

Υποφάκελος 1.1 Αναγνώστης Παναγιώτου (1822-1854)
έγγρ. 1 - 57
- Μία επιστολή του Αφεντούλιεφ και δύο του Οικονόμου (1822 - 1828).
-Δράση στον επαναστατατικό στρατό: στρατιωτικές διαταγές, διοριστήρια, αποδείξεις (1822-1830). Υπογράφουν σημαντικοί αγωνιστές: Μιχαήλ Κομνηνός Αφεντούλιεφ, Νικόλαος Οικονόμου, Βασίλειος Χάλης, Ανδρέας Φασούλης, Εμμανουήλ Τομπάζης, Φρειδερίκος Ράινεκ, Νικόλαος Ρενιέρης.
- Διαφυγή και δράση στα Κύθηρα: αποδείξεις, επιστολές και δικαιο-πρακτικά έγγραφα. Υπογράφουν οι: Γεώργιος Καλλέργης και Κωνσταντίνος Κριτοβουλίδης.
-Καταπολέμηση πειρατείας: επιστολές Ράινεκ προς τους πειρατές Ιάκωβο Κουμή και Αρτεμάκη Αδαμάκη (1/9/1828). Επιστολή ανάθεσης στον Παναγιώτου της είσπραξης προστίμων από τους πειρατές (1/9/1828) και απόδειξη του Παναγιώτου (13/9/1828). Προσφορά χρημάτων από τον Ιάκωβο Κουμή για την αγορά όπλων (26/1/1830).
-Απόφαση για τις προσόδους διαφόρων δασμοτελωνείων.Απόφαση των κατοίκων Αποκορώνου και Σφακίων να μην πωλούνται τα εθνικά κτήματα.
-Επανάσταση 1830: επιστολές Νικολάου Ρενιέρη προς Σφακιανούς σχετικά με τις συνθήκες για εκδήλωση επαναστατικού κινήματος. Δύο επιστολές του Ρενιέρη προς τον Παναγιώτου σχετικά με τη συγκρότηση επιτροπής για τη διεξαγωγή διαπραγματεύσεων με το σουλτάνο (Οκτώβριος 1830).
-Ζήτημα όπλων Χριστόφορου Μηλιώννη (1828 - 1835): δηλοποίηση του Κρητικού Συμβουλίου για τη χρέωση της αγοράς των όπλων του Μηλιώννη, στον Παναγιώτου και άλλους, αναφορά Παναγιώτου προς το Κρητικό Συμβούλιο σχετικά με τις αγορές όπλων από τα χωριά, έκφραση δυσαρέσκειας του Μηλιώννη σε επιστολή του προς Γρηγοράκη Οικονόμου για την καθυστέρηση πληρωμής των οφειλών προς αυτόν, δικαστικές αποφάσεις για το ζήτημα των όπλων από το δικα-στήριο Σύρου (1835).
- Διάφορα: επιστολές, σημειώσεις, επίσημα έγγραφα του Αναγνώστη Παναγιώτου (1831 - 1854).

Υποφάκελος 1.2 Ιωάννης Παναγιώτου (1824-1847)
έγγρ. 58 - 62
-Αποδείξεις και σημειώσεις, κατάλογος αντικειμένων του Ιωάννη (1824), απόδειξη του Ιωάννη Ανδρουλιδάκη, μαρτυρία Παντελή Χαλκιαδάκη (1824), οικονομική προφορά στον Αγώνα, δίπλωμα απονομής του χάλκινου παράσημου ανδρείας (1847).

ΠΗΓΗ

ΔΑΣΚΑΛΟΓΙΑΝΝΗΣ, ΜΙΑ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΚΗ ΠΗΓΗ

ΤΑ ΠΑΤΡΙΑ Έτος Δ, Αριθ. 25, 10 Σεπτεμβρίου 1905



ΣΕΛΙΔΑ 1


ΣΕΛΙΔΑ 2



ΣΕΛΙΔΑ 3


ΣΕΛΙΔΑ 4

ΑΝΔΡΕΑΣ ΕΜΜ. ΚΟΠΑΣΗΣ

Μια μελέτη για τον Ανδρέα Εμμ. Κοπάση από ένα Τούρκο ιστορικό:



Doç.Dr.Ali Fuat Örenç, “Andreas Kopasis: The Prince of Sisam”, Osmanlı Araştırmaları, XX, İstanbul 2000, s. 303-311.

Δες τον συγγραφέα στο Facebook

ΣΦΑΚΙΑΝΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 6

AMERICAN JOURNAL OF ARCHAEOLOGY
VOLUME 105.1 · JANUARY 2001

Lucia Nixon:
Seeing Voices and Changing Relationships: Film, Archaeological Reporting, and the Landscape of People in Sphakia

ΣΦΑΚΙΑΝΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 5

Journal of Modern Greek Studies
Volume 6, Number 2, October 1988

E-ISSN: 1086-3265 Print ISSN: 0738-1727
Legless in Sfakiá: Drinking and Social Practice in Western Crete

Seán Damer
Journal of Modern Greek Studies, Volume 6, Number 2, October 1988, pp. 291-310 (Article)

Subject Headings:

* Drinking of alcoholic beverages -- Greece -- Sphakia District.
* Sphakia District (Greece) -- Social life and customs.

In lieu of an abstract, here is a preview of the article.
Project MUSE - Journal of Modern Greek Studies - Legless in Sfakia: Drinking and Social Practice in Western Crete Project MUSE Journals Journal of Modern Greek Studies Volume 6, Number 2, October 1988 Legless in Sfakia: Drinking and Social Practice in Western Crete Journal of Modern Greek Studies Volume 6, Number 2, October 1988 E-ISSN: 1086-3265 Print ISSN: 0738-1727 Legless in Sfakia :Drinking and Social Practice in Western Crete Seán Damer The University of Glasgow Notes 1. It is to be remembered that the old Prefecture of Sfakia, until the end of the last century, encompassed areas of what is now Selinu to the west and Apokoronas to the north, and stretched as far east as Asi Gonia. Kandeloneon led the 1502 revolt against the Venetians, was captured by treachery, and hanged. Daskaloyianis led the 1770 revolt against the Turks, gave himself up on its failure, and was flayed alive. Hatzimihalis (Dalianis) defended Frangokastello against the Turks in 1828, and perished in battle. And Voludakis was a leader of the "Great" Insurrection of 1866 against the Turks; he died naturally. 2. The making of the Sfakiot legend will be the subject of a subsequent paper by...

ΣΦΑΚΙΑΝΗ ΛΑΟΓΡΑΦΙΑ 4

ΚΕΝΤΡΟ ΕΡΕΥΝΗΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΛΑΟΓΡΑΦΙΑΣ


Αύξων αριθμός: 1133
Αριθμός χειρογράφου: 01161
Ημερομηνία κατάθεσης: 7 Οκτωβρίου 1938.
Καταθέτης: Μαρία Λιουδάκη.
Συλλογέας: Μαρία Λιουδάκη.
Τόποι συλλογής: Δ. Κρήτη και ολίγα Ανατολικής. Ινναχώρια (Τοπόλια, Έλος, Αερινός, Κεφάλι, Θοδωριανά, Κούνενι, Παπαδιανά, Περβόλια). Κίσσαμος (Δραπανίας, Σφηνάρι, Παλ.[αιά] Ρούματα). Σέλινον (Τσισκιανά). Αποκόρωνας (Γαβαλοχώρι, Αποκόρωνας, Μελιδόνι, Πρόβαρμα). Ρέθυμνον (Αρχοντική). Ηράκλειον (Άγιος Θωμάς, Χάρακας, Σταβιές, Θραψανό). Μεραμβέλλου (Νεάπολις, Βουλισμένη). Σφακιά (Χώρα Σφακίων).
Τίτλος συλλογής: Λαογραφική αποστολή εις Δυτικήν Κρήτην (Αύγουστος 1938), τετράδια 4 Χ 160 σελ. 640 εν όλω.

Αύξων αριθμός: 1134
Αριθμός χειρογράφου: 01162
Ημερομηνία κατάθεσης: 7 Οκτωβρίου 1938.
Καταθέτης: Μαρία Λιουδάκη.
Συλλογέας: Μαρία Λιουδάκη.
Τόποι συλλογής: Ρέθυμνον (Ασώματος, Λευκόγεια, Ροδάκινο, Ρέθυμνον). Σφακιά (Χώρα, Ίμπρος). Ηράκλειον (Χερσόνησος, Ηράκλειον, Βιάννος), Μεραμβέλλου (Λατσίδα, Νεάπολις, Βρουχάς, Μίλατος, Βραχάσι, Βουλισμένη). Ιεράπετρα (Ιεράπετρα, Μάλλες).
Τίτλος συλλογής: Λαογραφική ύλη Ρεθύμνης, Μεραμβέλλου και τινών άλλων μερών εκ σ.[ελ.] 480. Τετράδια 3, σχ. 8ον (Σεπτέμβριος 1938).

ΣΦΑΚΙΑΝΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 3

Λαογραφικό Αρχείο και Μουσειακή Συλλογή του Πανεπιστημίου Αθηνών


Συλλογή λαογραφικού υλικού εκ της επαρχίας Σφακίων, του νομού Χανίων, της νήσου Κρήτης.

Αύξων αριθμός χειρογράφου: 15
Συλλογέας: Άννα Λεβεντάρη
Έτος κατάθεσης εργασίας: 1965
Περίοδος συλλογής υλικού: 1964 - 1965
Γεωγραφική Περιοχή: Κρήτη - Χανιά
Πόλη / Χωριό: επαρχία Σφακίων Χανίων Κρήτης
Πηγές: επιτόπια έρευνα
Τύπος Αντικειμένου: dl.folklore.notebooks.notebook [Εργασία]
Μόνιμη Διεύθυνση: http://pergamos.lib.uoa.gr/dl/object/uoadl:3081

----------------------

Συλλογή λαογραφικής ύλης εκ της περιοχής του χωρίου Αγίας Ρούμελης - Σαμαριάς Σφακίων, του νομού Χανίων, της νήσου Κρήτης.

Αύξων αριθμός χειρογράφου: 1116
Συλλογέας: Γεώργιος Ηρ. Τζανάκης
Έτος κατάθεσης εργασίας: 1970
Περίοδος συλλογής υλικού: 1970
Γεωγραφική Περιοχή: Κρήτη - Χανιά
Πόλη / Χωριό: Αγία Ρούμελη Σαμαριάς Σφακίων Χανίων Κρήτης
Πηγές: επιτόπια έρευνα
Τύπος Αντικειμένου: dl.folklore.notebooks.notebook [Εργασία]
Μόνιμη Διεύθυνση: http://pergamos.lib.uoa.gr/dl/object/uoadl:20943

ΣΦΑΚΙΑΝΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 2

• Αποτελέσματα Λαογραφικής - Μουσικής Επιτόπιας Έρευνας στον Νομό Χανίων. Ερευνητική εργασία 805 σελίδων (Αριθμός εισαγωγής χειρογράφου 4549/1997 και Α.Π. 6711/19-12-97). Ακαδημία Αθηνών: Κέντρο Ερεύνης της Ελληνικής Λαογραφίας (Δεκέμβριος 1997). Βλέπε και Επετηρίς του Κέντρου Ερεύνης της Ελληνικής Λαογραφίας, Τόμος XXVIII (1987 - 1998), σελ. 372, Αθήνα: Ακαδημία Αθηνών (1999).

Με την υπ’ αριθμό 50598/4-7-1997 απόφαση της Συγκλήτου της Ακαδημίας Αθηνών, η Γεωργία Μαρκέα πραγματοποίησε επιτόπια έρευνα εθνογραφικού - μουσικού περιεχομένου στον νομό Χανίων της Κρήτης, από 13 Αυγούστου 1997 ως και 25 Αυγούστου 1997. Για τις ανάγκες της έρευνας αυτής η Γεωργία Μαρκέα χρησιμοποίησε κάθε διαθέσιμο τεχνικό και επικοινωνιακό μέσο και ήρθε σε επαφή με: α) τοπικές και διοικητικές αρχές, β) τοπικούς συλλόγους, γ) ανεπίσημες τοπικές φιλικές συντροφιές και οργανοπαίκτες, και δ) κατοίκους απομονωμένων ορεινών περιοχών.
Αποτέλεσμα όλων αυτών των προσπαθειών ήταν η συλλογή πλούσιου λαογραφικού - μουσικού υλικού αλλά και η θεμελίωση ενός πυρήνα σχέσεων αμοιβαίας εμπιστοσύνης και συνεργασίας ανάμεσα στους μελλοντικούς ερευνητές της Ακαδημίας Αθηνών και των ανθρώπων που ζουν, εργάζονται και παράγουν πολιτισμό στην περιοχή των Χανίων. Στις 19 Δεκεμβρίου του 1997 (Α.Π. 6711), η Γεωργία Μαρκέα κατέθεσε στο Κέντρο Ερεύνης της Ελληνικής Λαογραφίας χειρόγραφη εργασία 805 σελίδων που αφορούσε στα αποτελέσματα της λαογραφικής - μουσικής αποστολής. Το συνολικό έργο αποτελούταν από:
α) 17 κασέτες ήχου, διαρκείας 90 λεπτών η κάθε μία,
β) 240 έγχρωμες φωτογραφίες,
γ) τρεις έγχρωμες διαφάνειες (slides),
δ) μία βιντεοκασέτα που περιέχει σκηνές παραδοσιακού γάμου, ο οποίος τελέστηκε στο απρόσιτο χωριό του Αγίου Ιωάννη Σφακίων,
ε) δύο δίσκους με κρητική μουσική,
και
στ) χειρόγραφη εργασία 805 σελίδων (σχήματος 8ου), η οποία περιέχει κυρίως απομαγνητοφωνήσεις τραγουδιών και μελωδιών από 17 κασέτες, και ειδήσεις για μουσικά όργανα, οργανοπαίχτες και είδη μουσικής. Επίσης, συμπεριλαμβάνει πληροφορίες σχετικά με τη λαϊκή τέχνη, τη βαφική, την κεντική, την υφαντική, το γεωργικό βίο, την ενδυμασία, τη βιοτεχνία, τα εργαλεία και τα μαγειρικά σκεύη, την κτηνοτροφία, τις τροφές, την κατοικία, το κυνήγι, τη βάφτιση, το γάμο, την τελευτή, τα ονόματα ζώων και φυτών, τη μαντική, τις δεισιδαιμονίες, τις προλήψεις, τη λαϊκή λατρεία, τη φιλοξενία, τη λαϊκή ιατρική, τις λαϊκές διηγήσεις, τις παραδόσεις και ιστορικές πληροφορίες.

ΣΦΑΚΙΑΝΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 1

ΚΕΝΤΡΟ ΕΡΕΥΝΗΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΛΑΟΓΡΑΦΙΑΣ

Αύξων αριθμός: 3779
Αριθμός χειρογράφου: 04212
Ημερομηνία κατάθεσης: 1983
Καταθέτης: Ανδρέας Π. Χατζηπολάκης
Συλλογέας: Ανδρέας Π. Χατζηπολάκης
Τόποι συλλογής: Σφακιά Κρήτης
Τίτλος συλλογής:
(Λαογραφικά σύμμεικτα Κρήτης), 1983, τομ. Α΄ - Δ΄, σχ. 8ον, σελ. 1309 + κασέτα
Θεματικές ενότητες:
Τόμος Α΄: 1. Ορολογία και παροιμίες της πρέφας. 2. ο Ερωτόκριτος. 3. Μαντινάδες Ανωπολιτών (και άλλων). 4. Μονάδες μετρήσεως στην Ανώπολη Σφακίων. 5. Αινίγματα. 6. Σύμμεικτη ύλη: α) Θρύλοι – Παραδόσεις. β) Παρατηρήματα – προλήψεις. γ) Φαινόμενα παρετυμολογίας – παρερμηνείες. δ) Λογοπαίγνια – Κρυπτόμενες φράσεις. ε) Στιχάκια διάφορα. στ) Παιδικά τραγουδάκια (νανουρίσματα) ζ) Άσεμνα τραγούδια η) Γλωσσοδέτες θ) Γηθειές.